ANALIZA SUDSKIH PRESUDA U REPUBLICI SRPSKOJ ZA KRIVIČNA DJELA PROGANJANJA I POLNOG UZNEMIRAVANJA
Usvajanjem novog Krivičnog zakonika1 2017. g. Republika Srpska je uvela niz novih krivičnih djela sa ciljem usklađivanja krivičnopravne zaštite za neke od oblika rodno zasnovanog nasilja sa međunarodnim standardima sadržanim u Konvenciji Savjeta Evrope o sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici (Istanbulska konvencija), koju je Bosna i Hercegovina ratifikovala 2013. g.2 Kao do sada najsvebuhvatniji obavezujući međunarodni instrument u oblasti sprečavanja i suzbijanja rodno zasnovanog nasilja, Konvencija prepoznaje nasilje nad ženama kao „kršenje ljudskih prava i oblik diskriminacije nad ženama i obuhvata sva djela rodno zasnovanog nasilja koja dovode do ili mogu dovesti do fizičke, seksualne, psihičke ili ekonomske povrede odnosno patnje za žene, obuhvatajući i prijetnje takvim djelima, prinudu, odnosno samovoljno lišavanje slobode, u javnim ili u privatnom životu“.3 U skladu sa Konvencijom, nova krivična djela uvedena u Krivični zakonik Republike Srpske su, u okviru Glave XII – Krivična djela protiv života i tijela, krivična djela Genitalno sakaćenje žena (čl. 133) i Prinudna sterilizacija (čl. 134), u okviru Glave XIII Krivična djela protiv sloboda i prava građana, krivično djelo Proganjanje (čl. 144), u okviru Glave XIV Krivična djela protiv polnog integriteta, krivična djela Polna ucjena (čl. 166) i Polno uznemiravanje (čl.170) i u okviru Glave XVI Krivična djela protiv braka i porodice, krivično djelo Prinudno zaključenje braka (čl. 183).
Uvođenjem ovih krivičnih djela u pravni sistem, Republika Srpska je stvorila uslove za unaprijeđenje formalno pravne zaštite žena od različitih oblika rodno zasnovanog nasilja kroz sudske postupke protiv počinilaca nasilja, kao i snažniju primjenu već postojećih mehanizama u okviru krivičnih postupaka sa ciljem zaštite osnovnih ljudskih prava, sigurnosti i pristupa pravdi za žene koje su preživjele nasilje.
